Ông lão đánh cá và con cá vàng – Thể loại, Tóm tắt, Giá trị, Dàn ý phân tích tác phẩm
Xem thêm: Truyện Cổ tích ?
– A.Pu-skin là đại thi hào dân tộc Nga
– Ông là một trong số những nhà văn viết văn xuôi đầu tiên và có nhiều đóng góp cho nền văn học Nga
– Sự nghiệp sáng tác: ông được biết đến như là “mặt trời của thi ca Nga” với nhiều bài thơ đặc sắc, ông còn sáng tác trường ca, truyện ngắn…
1. Xuất xứ
– Truyện được kể lại bằng 205 câu thơ, trên cơ sở truyện dân gian của Nga, Đức
– Truyện vừa giữu được nét chất phác, dung dị của nghệ thuật dân gian, vừa thể hiện tài năng sáng tạo của Pu-skin
2. Tóm tắt
Có hai vợ chồng ông lão đánh cá nghèo khổ. Một hôm, người chồng ra biển đánh cá, sau hai lần không được gì thì lần thứ ba kéo lưới được một con cá vàng. Con cá kêu van, xin thả ra và hứa đền ơn, ông không đòi hỏi gì. Về nhà, ông lão kể cho vợ nghe thì mụ vợ tham lam bắt ông ra biển đòi cá trả ơn. Lần thứ nhất, đòi cái máng cho lợn ăn. Lần thứ hai, một cái nhà rộng. Lần thứ ba, để mụ vợ làm nhất phẩm phu nhân. Lần thứ tư, mụ đòi làm nữ hoàng. Đến lần thứ năm, mụ muốn làm Long Vương bắt cá vàng hầu hạ. Tham vọng quá cao, cá vàng tức giận, lấy lại tất cả. Ông lão trở về với túp lều nát và mụ vợ bên cái máng sứt mẻ.
3. Bố cục (3 phần)
– Phần 1 (từ đầu đến “vợ ở nhà kéo sợi”): Giới thiệu về nhân vật
– Phần 2 (tiếp đó đến “làm theo ý muốn của mụ”): Sự đền ơn của cá vàng và lòng tham của mụ vợ
– Phần 3 (còn lại): Sự trừng trị của cá vàng
4. Giá trị nội dung
“Ông lão đánh cá và con cá vàng” là truyện cổ tích dân gian do A.Pu-skin kể lại. Truyện ca ngợi lòng biết ơn đối với những con người nhân hậu và nêu ra bài học đích đáng cho những kẻ tham lam, bội bạc
5. Giá trị nghệ thuật
– Sự lặp lại tăng tiến của các tình huống cốt truyện
– Sự đối lập giữa các nhân vật
– Sử dụng các yếu tố tưởng tượng, hoang đường, kì ảo
I. Mở bài
– Giới thiệu về đặc trưng nội dung và nghệ thuật của truyện cổ tích
– Giới thiệu khái quát về tác giả A. Pu-skin (vị trí của ông trong nền văn học Nga…)
– Giới thiệu về văn bản “Ông lão đánh cá và con cá vàng”(xuất xứ, tóm tắt, khái quát giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật…)
II. Thân bài
1. Giới thiệu về các nhân vật
– Nhân vật: hai vợ chồng ông lão
– Nghề nghiệp:
+ Chồng đi thả lưới
+ Vợ ở nhà kéo sợi
– Hoàn cảnh sống: sống trong một túp lều tranh nát trên bờ biển
→ Cuộc sống của hai vợ chồng ông lão lao động bình yên
→ Cách mở chuyện ngắn gọn, đầy đủ
2. Sự đền ơn của cá vàng và lòng tham của mụ vợ
– Ông lão:
+ Bắt được cá vàng, cá vàng van xin và hứa sẽ đền đáp
+ Thả cá vàng về biển và không đòi hỏi gì
→ Ông lão là người nhân từ, hiền lành, tốt bụng, không tham lam
+ Hình ảnh ông lão được miêu tả: đi, lại đi, lóc cóc, lủi thủi…
→ Dáng vẻ tất tả, đi đi, về về, cô đơn, nhỏ bé, đáng thương
– Mụ vợ
+ Những đòi hỏi của mụ vợ: đòi máng lợn mới, một cái nhà rộng, làm nhất phẩm phu nhân, làm nữ hoàng, làm Long Vương ngự trên mặt biển
→ Những đòi hỏi của mụ vợ ngày càng tăng dần. Qua đó, cho thấy mụ vợ là người tham lam.
+ Thái độ của mụ vợ đối với chồng: quát, mắng nhiếc, đuổi đi, tát
→ Mụ vợ là kẻ bội bạc, quá quắt, luôn đặt những thứ vật chất lên trên tình cảm vợ chồng
– Cá vàng:
+ Bốn lần đều đáp ứng những nhu cầu của mụ vợ
+ Lần thứ năm: cá Vàng không nói gì, quẫy đuôi lặn sâu xuống biển cả
→ Cá Vàng đại diện cho cái thiện, lòng tốt, cho công lí của nhân dân
– Thái độ của biển cả trước những đòi hỏi của mụ vợ:
+ Lần 1: gợn sóng êm ả
+ Lần 2: biển đã gợn sóng
+ Lần 3: biển nổi sóng dữ dội
+ Lần 4: biển nổi sóng mù mịt
+ Lần 5: biển nổi sóng ầm ầm
→ Thái độ của biển ngày một dữ dội như thái độ của con người trước sự tham lam của mụ vợ
3. Sự trừng trị của cá Vàng
– Hai vợ chồng ông lão trở về với cuộc sống nghèo khó trước đây
→ Sự trừng trị đối với những kẻ tham lam
III. Kết bài
– Khái quát giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản:
+ Nội dung: Truyện ca ngợi lòng biết ơn đối với những con người nhân hậu và nêu ra bài học đích đáng cho những kẻ tham lam, bội bạc
+ Nghệ thuật: sử dụng các chi tiết tưởng tượng kì ảo, xây dựng các nhân vật đối lập, sự tăng tiến trong cốt truyện…